De ontwikkeling van een kind

De eerste levensjaren zijn erg belangrijk in de ontwikkeling van een kind. De hersenen zijn deze eerste jaren namelijk het meest gevoelig voor stimulering en kinderen ontwikkelen zich razendsnel op sociaal-emotioneel gebied en op het gebied van taal-, cijfer- en symboolbegrip en executieve functies. In deze jaren wordt dus het fundament gelegd voor later. Vroege stimulering is dan ook van groot belang voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Zo blijkt uit een artikel van James Heckman dat vroege stimulering middels het Perry Preschool programma heeft geleid tot een verbetering van de resultaten in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Ook leidde het tot een reducering van uitgaven aan remedial teaching en het gezondheids- en het strafrechtelijk systeem

Voor- en vroegschoolse educatie

Veel kinderen gaan op jonge leeftijd naar voorschoolse voorzieningen, zoals een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal. Kinderen worden hier niet alleen opgevangen, maar ook wordt op allerlei manieren de ontwikkeling gestimuleerd. Het is belangrijk te weten hoe deze investeringen in de voorschoolse periode bijdragen aan de ontwikkeling van het jonge kind (bijvoorbeeld in termen van grotere kansen op schoolsucces, betere gezondheid en minder ontwikkelings- en gedragsproblemen). Alleen wanneer bekend is wat het effect is van beleidsmaatregelen op de lange en korte termijn, onder welke voorwaarden en voor welke doelgroep, kan voor- en vroegschoolse educatie efficiënt worden ingezet.

Onderzoek doen naar de effecten van voor- en vroegschoolse educatie is echter niet eenvoudig. Enerzijds omdat er zoveel factoren een rol spelen bij de ontwikkeling van jonge kinderen en er een uitgebreide keuze aan uitkomstmaten en controlevariabelen is. Anderzijds omdat het doen van onderzoek bij jonge kinderen tal van uitdagingen met zich meebrengt. Daarnaast is het beleid rondom voor- en vroegschoolse educatie in de afgelopen jaren meerdere malen veranderd en is het veld zelf ook constant in ontwikkeling. Zie ook www.educatieveagendalimburg.nl

Verkenning data

Hoewel onderzoek doen naar de opbrengsten van VVE geen sinecure is, is het duidelijk dat goede informatie cruciaal is voor beleid. In het primair en voortgezet onderwijs bestaat reeds een gedegen monitor die een goed beeld geeft van de situatie in het Limburgse Onderwijs. Een dergelijke gegevensverzameling zou ook wenselijk zijn in de voorschoolse periode. Vanuit de gedachte dat er al veel gegevens worden verzameld, wordt in het project Verkenning VVE-data met diverse stakeholders (voorscholen, PO, JGZ, gemeenten, inspectie, opleiders)  verkend welke data er al zijn in de regio Limburg, welke data er aanvullend nog nodig zouden zijn en hoe deze data dan verzameld zouden kunnen worden. Deze verkenning zal niet alleen informatie geven over de Limburgse situatie, maar ook belangrijke input leveren voor de discussie die breder in Nederland wordt gevoerd. De verkenning moet duidelijk maken hoe in gezamenlijkheid langdurig en op grote schaal gegevens kunnen worden verzameld, –waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van bestaande data–  waarmee het mogelijk wordt om na te gaan wat de investeringen in voorschoolse voorzieningen opleveren.

1] Heckman, J. J. (2010). Invest in early childhood development: Reduce deficits, strengthen the economy. The Heckman Equation.