Een nieuw curriculum voor het VWO
De grote vraag waar we mee worstelen is hoe je zou kunnen bepalen hoe het curriculum verbeterd kan worden. Daarbij zijn er vooralsnog meer vragen dan antwoorden. Om toch al een concreet beeld te krijgen van waar het heen zou kunnen gaan, hebben we een voorstel voor een nieuw curriculum voor het VWO gemaakt. Onze zoektocht gaat verder en we zijn heel benieuwd naar reacties en alternatieven (meedoen@academischewerkplaatsonderwijs.nl). Over een tijd maken we de balans op en passen we ons voorstel aan.
De vakken die op het VWO worden gegeven verschillen van school tot school. Door een paar scholen te vergelijken hebben we op een rij gezet hoe het huidige curriculum er ongeveer uitziet. Daarbij hebben we een VWO zonder Grieks en Latijn als uitgangspunt genomen. Daarna schetsen we ons alternatief. Een aantal aspecten die we voorstellen zijn overigens bij sommige scholen al te vinden. Voorbeelden hiervan zullen de komende tijd op deze webpagina komen.
De onderbouw
Onderstaande tabel geeft een beeld van de vakken die nu op het VWO worden gegeven.
Ons voorstel is het volgende:
Toelichting
Nederlands wordt alleen nog maar gegeven in de eerste twee jaar. De lesstof die nu typisch is voor de latere jaren wordt opgenomen in communicatie en cultuur en kunstgeschiedenis.
Communicatie wordt een apart vak waarin de leerling wordt getraind in begrijpend lezen, effectieve teksten schrijven, presenteren, overtuigen, … Dit kan zowel in het Nederlands als in het Engels zijn.
Psychologie wordt een apart vak dat gedurende zes jaar wordt gegeven. Het is opmerkelijk dat ondanks de sterke groei die de psychologie heeft doorgemaakt en ondanks het belang van veel van deze kennis voor het functioneren van mensen, dit niet op de middelbare school wordt gedoceerd. Daarnaast wijst de literatuur er op dat aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en effectiviteit en sociale vaardigheden belangrijke aanvullingen op het curriculum zullen zijn. Een vak dat hier specifiek op ingaat stuit echter vaak op weerstand bij leerlingen. Het idee is dat door psychologische theorieën die ingaan op de persoonlijke effectiviteit van mensen te bespreken, deze niet-cognitieve vaardigheden ook bevorderd kunnen worden.
Creativiteit. Veel leerlingen bruisen van de energie om dingen te maken, uit te proberen, … Vaak zijn de zaken die leerlingen op een bepaald moment fascineren niet gelijk aan de lesstof die op dat moment aan de orde komt. Leerlingen ruimte geven om te werken aan hun eigen vragen of eigen plannen, kan bevorderlijk zijn voor de motivatie en creativiteit. Het idee is dat leerlingen (alleen of samen) zelf hun doelen kunnen bepalen. Ze kunnen daarbij de kennis uit de verschillende vakgebieden gebruiken en vakdocenten van die vakken ondersteunen heb daarbij. Uitdaging is om, terwijl deze persoonlijke vrijheid om een richting te kiezen wordt gerespecteerd, er voor te zorgen dat iedereen projecten start die voldoende uitdagend zijn. Ook zouden de resultaten op een kritische manier beoordeeld moeten worden. In de bovenbouw zijn deze resultaten onderdeel van het eindexamen.
Geschiedenis en maatschappij combineert geschiedenis met lessen over ontwikkelingen in de huidige maatschappij. Van leerlingen wordt verwacht dat zij het nieuws volgen en worden regelmatig getoetst op hun kennis van het nieuws. In dit vak wordt ingegaan op achtergronden van sommige van deze actuele ontwikkelingen, ook gerelateerd aan andere vakken.
Programmeren. Leerlingen leren in een aantal programmeertalen hun eigen computerprogramma’s te schrijven. Dit vak dient ook als basis voor informatica in de bovenbouw.
Aardrijkskunde en economie verdwijnen. Deze vakken worden opgenomen in maatschappijwetenschappen en voor wat betreft de fysische geografie in natuurkunde.
De bovenbouw
Onderstaande tabel geeft een beeld van de profielen die leerlingen nu kunnen kiezen.
Ons voorstel is het volgende:
Toelichting
In de bovenbouw verdwijnen de profielen. Er zijn drie kernvakken: communicatie, Engels en wiskunde en rekenen. De vakken worden op twee niveaus gegeven. Uitgangspunt is niveau 2. Een leerling kan één van deze vak op het lagere niveau 1 geven. Om bij dit vak, waar een leerling kennelijk zwakker in is, toch het uiterste uit de leerling te halen, krijgt men bij die niveau iedere dag een uur les. Niveau 2 behandelt meer stof in drie uur per week. Leerlingen die alle basisvakken op niveau 2 volgen, volgen voor minstens een basisvak een aanvullende vak.
Daarnaast zijn een aantal vakken voor iedereen verplicht.
Ten slotte kan men drie vakken kiezen uit een lijst van keuzevakken. Hierbij gelden geen restricties. Voordeel is bijvoorbeeld dat een leerling die graag zoveel mogelijk wiskunde volgt niet ook natuurkunde en scheikunde hoeft te doen. Voor een leerling die meer interesse heeft in een vervolgstudie in de alfa of gammahoek kan deze wiskunde ook heel belangrijk zijn. Iemand die in de kunsten verder wilt, kan interesse hebben om dit aan te vullen met informatica, om zo beter te kunnen werken met moderne media.