In dit paper onderzoeken we welke rol het advies van de leerkracht in groep 8 en de score op de eindtoets basisonderwijs hebben bij de plaatsing van de leerling in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs, bij mogelijke wisseling van niveau in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs en de leerprestaties aan het einde van het derde leerjaar in het voortgezet onderwijs. Voor de analyse maken we gebruik van data die zijn verzameld in het Limburgse onderwijs, waarbij leerlingen zijn gevolgd vanaf de basisschool tot in het voortgezet onderwijs. Er is informatie over het onderwijsniveau van de leerling in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs, de leerprestaties van de leerlingen in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs, het advies dat de basisschool heeft gegeven, de score op de eindtoets basisonderwijs, en sociaal-emotionele kenmerken van de leerlingen in groep 8 van de basisschool en het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs.

De analyses laten zien dat het advies van de leerkracht ongeveer twee keer zo belangrijk is als de score op de eindtoets basisonderwijs als het gaat om het bepalen van het onderwijsniveau waarop de leerling wordt geplaatst in het eerste jaar van het voortgezet onderwijs. In ruim 80 procent van de gevallen het advies en de score op de eindtoets basisonderwijs hetzelfde onderwijsniveau aangeven voor het voortgezet onderwijs. In 5 procent van de gevallen is het advies lager dan de score op de eindtoets en in 14 procent is het hoger. Het advies van de leerkracht blijkt beter te voorspellen op welk onderwijsniveau de leerling na drie jaar voortgezet onderwijs zit. Leerlingen die van onderwijsniveau veranderen in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs zijn vaker in het eerste jaar geplaatst volgens de score op de eindtoets basisonderwijs. Ongeveer een kwart van de leerlingen verandert van onderwijsniveau in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs.