De Inspectie analyseert al jaren de percentages afstroom en opstroom in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Deze worden vastgelegd in het jaarlijkse onderwijsverslag. Vanaf 2012 is er voor het eerst meer afstroom dan opstroom in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs. Dit is een trendbreuk. Ongeveer 15 procent van de leerlingen zit in 2013 in een lagere schoolsoort dan het basisschooladvies adviseerde. 10 procent is opgestroomd ten opzichte van het advies, zoals figuur 1 hieronder laat zien.

Figuur 1: Meer afstroom dan opstroom

In de jaren voor 2012 was de opstroom juist groter dan de afstroom. De wisselingen hangen samen met de heterogeniteit van de school, zoals figuur 2 hieronder laat zien.

Figuur 2: Leerlingen met een advies voor vmbo gemengde/theoretische leerweg 

Opvallend is verder dat het aantal heterogene brugjaren de laatste jaren afneemt, met ongeveer twee procentpunten per jaar.

Het aantal opstromers en afstromers in de onderbouw verschilt per schoolsoort. Uit figuur 3 hieronder is af te lezen dat havo- en vwo-leerlingen minder vaak wisselen dan vmbo-leerlingen. Ruim een derde van de leerlingen in de beroepsgerichte leerwegen van het vmbo is gestart in een hogere onderwijssoort. Zij kregen in veel gevallen een schooladvies dat hoger was dan verwacht mocht worden op basis van de uitslag van de Eindtoets Basisonderwijs. In het vwo en de kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo komen de meeste leerlingen voor die zijn opgestroomd.

Figuur 3: Van basisonderwijs naar derde leerjaar voortgezet onderwijs

Lees hier het volledige onderwijsverslag 2012-2013